Raku is een van oorsprong Japanse manier van keramiek stoken. De boeddhistische Zen monniken maakten zo hun kommen voor de theeceremonie. De techniek is in de loop van de tijd natuurlijk enorm veranderd maar de essentie is nog steeds voelbaar.
Het werk wordt buiten in een oven gestookt tot 700- 1000 graden.
Hierna worden de werkstukken er voorzichtig uitgehaald en in een ton met zaagsel, stro of papier gezet, dat het meteen vlam vat door het hete aardewerk. Door de ton te sluiten wordt het vuur gesmoord en ontstaat een reducerende atmosfeer: het vuur zoekt zuurstof en trekt dat uit de klei en de glazuur. Daardoor ontstaan kleurveranderingen. De kale klei wordt zwart en waar een transparant glazuur of kleislib aangebracht is, blijft de klei wit. Ik werk ook graag met Terra Sigillata als afwerking.
Het is een spannende en onvoorspelbare manier van stoken. Je werkt heel letterlijk met de elementen: aarde (de klei), vuur, lucht (door het temperatuurverschil ontstaat de craquelé, barstjes in de glazuur) en water (om te koelen en de kleur vast te houden).
Het Japanse raku stoken doe ik buiten op mijn eiland in de Vinkeveense plassen, in een oven op gas. Per stook gaat er meestal maar één werk in de oven. Afhankelijk van het soort werk doe ik er verschillende dingen mee. Naked Raku, Sagger Fire en het inbranden van materialen als wol en veren zijn varianten hierop.
De meest elementaire grondstoffen voor dit werk zijn ook de meest primitieve materialen en krachten op deze aarde. Het werken met die oermaterialen, -vormen en -krachten maakt mij bewust van de kwetsbaarheid van al het leven. Wij hebben als mensen het geluk even mee te mogen genieten van de weelde van deze planeet. Aarde, vuur, riet en zeewier waren er al lang voordat wij er waren en zullen er waarschijnlijk nog lang na ons zijn…
Een impressie van het raku stoken in Vinkeveen.
Raku stoken doe ik ook samen met en bij Isabelle Sérot op Belle Île een eiland onder Bretagne.
Voor meer voorbeelden van het eindresultaat.